Cáo buộc và hành vi của Trương Mỹ Lan
Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan, bị cáo buộc vận chuyển trái phép hơn 4,5 tỷ USD (khoảng 106.730 tỷ đồng) qua biên giới trong suốt 10 năm, từ 27/10/2012 đến 7/10/2022. Ngoài ra, bà Lan và các đồng phạm còn bị cáo buộc rửa tiền với số tiền lên đến hơn 445.000 tỷ đồng. Kết luận điều tra vừa được Cơ quan Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03), Bộ Công an công bố, đề nghị truy tố bà Lan về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Các đồng phạm và tội danh liên quan
Các đồng phạm của bà Lan trong nhóm tội này bao gồm Nguyễn Phương Anh (Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Sài Gòn Peninsula), Trịnh Quang Công (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Quản lý Acumen), và Trương Khánh Hoàng (nguyên Quyền Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB). Liên quan đến hành vi rửa tiền, có sự tham gia của Chu Lập Cơ (chồng bà Lan, Chủ tịch Công ty Cổ phần Đầu tư Quảng trường thời đại – Times Square), Bùi Văn Dũng (lái xe riêng của bà Lan), Trần Thị Hoàng Uyên (thư ký của bà Lan), và Trần Xuân Phượng (thư ký của Ngô Thanh Nhã, Chủ tịch Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Vạn Thịnh Phát).
Tô Thị Anh Đào (Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Vạn Thịnh Phát) bị đề nghị truy tố về tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Bốn người khác gồm Nguyễn Vũ Anh Thi, Nguyễn Hữu Hiệu, Võ Tấn Hoàng Văn, và Bùi Anh Dũng bị đề nghị truy tố về hai tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Ngoài ra, nguyên Phó Tổng giám đốc SCB Trần Thị Mỹ Dung cũng bị đề nghị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và rửa tiền.
Phương thức và thủ đoạn vận chuyển tiền trái phép
Theo kết luận điều tra, 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định với tổng số tiền hơn 1,5 tỷ USD. Đồng thời, 21 công ty này cũng nhận tiền từ nước ngoài chuyển về trái quy định, với 152 giao dịch tổng cộng hơn 3 tỷ USD. Việc chuyển tiền quốc tế này đều thông qua các hợp đồng khống, bao gồm hợp đồng mua bán cổ phần, góp vốn, hợp đồng tư vấn và hợp đồng vay nợ giữa các công ty tại Việt Nam và các công ty, tổ chức ở nước ngoài. Vì vậy, hành vi của bà Lan và các đồng phạm phạm vào tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới với tổng số tiền hơn 4,5 tỷ USD.
Rửa tiền từ nguồn tài sản lừa đảo
Bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm cũng bị cáo buộc rửa tiền từ nguồn tài sản lừa đảo chiếm đoạt được từ ngân hàng SCB và các trái chủ, với tổng số tiền lên tới 445.747 tỷ đồng. Từ 1/1/2018 đến 7/10/2022, để che giấu nguồn gốc số tiền phạm tội và hợp thức hóa việc sử dụng 415.666 tỷ đồng, bà Lan và các đồng phạm đã thực hiện nhiều giao dịch chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB hoặc chuyển khoản cho cá nhân và pháp nhân rút tiền mặt, nhằm cắt đứt việc truy vết dòng tiền và sử dụng cho mục đích cá nhân.
Số tiền này sau đó được chuyển vào tài khoản của 483 cá nhân và 450 pháp nhân, tiếp tục chuyển khoản, rút tiền mặt và nộp tiền vào các tài khoản theo chỉ đạo của bà Lan. Từ 2018 đến 2019, bà Lan và đồng phạm thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua phát hành 25 gói trái phiếu của 4 công ty: An Đông, Quang Thuận, Setra, Sunny World, chiếm đoạt 30.081 tỷ đồng của 35.824 nạn nhân.
Quy mô và phức tạp của vụ án
Vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát rất lớn và phức tạp, với số lượng bị can nhiều, do đó Bộ Công an phải tách thành hai giai đoạn điều tra. Ở giai đoạn đầu, bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi.
Án phạt dành cho bà Lan
Trong phiên tòa diễn ra vào ngày 11/4, Tòa án Nhân dân TP.HCM tuyên phạt bà Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội đưa hối lộ, 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, và tử hình về tội tham ô tài sản. Tổng hợp hình phạt, bị cáo phải chấp hành án tử hình.
Kết luận
Bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cùng các đồng phạm đã thực hiện nhiều hành vi phạm tội trong suốt một thập kỷ, bao gồm vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới và rửa tiền với số tiền khổng lồ. Vụ án này không chỉ gây chấn động dư luận mà còn đặt ra nhiều thách thức cho các cơ quan chức năng trong việc điều tra và truy tố các hành vi phạm pháp phức tạp này.
